Dugem Halal: Fenomena dan Reaksi Netizen Pada Akun @alfiyatunnuroh

Penulis

  • Toni Hartono Universitas Islam Negeri Sultan Syarif Kasim Riau
  • Helmawati Harahap Universitas Islam Negeri Sultan Syarif Kasim Riau
  • Aulia Apriyani Jemmi Universitas Islam Negeri Sultan Syarif Kasim Riau
  • Sandrina Ananda Tasya Universitas Islam Negeri Sultan Syarif Kasim Riau
  • M. Aditya Pratama Universitas Islam Negeri Sultan Syarif Kasim Riau

DOI:

https://doi.org/10.59109/addawah.v23i2.131

Kata Kunci:

dugem halal, hiburan malam

Abstrak

Penelitian ini bertujuan untuk mengkaji strategi komunikasi dakwah empatik yang diterapkan oleh dai  perempuan dalam membina relasi spiritual dan emosional dengan jamaah masjid. Studi berfokus pada pengalaman Ustadzah Sri Maryatun, seorang dai  perempuan senior di Masjid Nurul Iman, Jakarta. Metode yang digunakan adalah penelitian kualitatif deskriptif dengan teknik pengumpulan data melalui wawancara mendalam dan studi pustaka. Hasil penelitian menunjukkan bahwa komunikasi empatik—yang diwujudkan melalui pendekatan personal, mendengarkan tanpa menghakimi, dan memberikan apresiasi atas perjuangan hidup mad’u—menjadi kunci keberhasilan dakwah komunitas. Dai  perempuan dalam penelitian ini tidak hanya berperan sebagai penyampai pesan keagamaan, tetapi juga sebagai sahabat dan figur keluarga bagi jamaah. Selain itu, ketahanan spiritual dai  dalam menghadapi tekanan internal keluarga memperkuat dedikasi dakwahnya. Penelitian ini juga menawarkan perspektif baru dalam studi komunikasi dakwah berbasis gender.

Referensi

Annisa, Serra. “STUDI NETNOGRAFI AKSI BEAT PLASTIC POLLUTION OLEH UNITED NATIONS ENVIRONMENT DI INSTAGRAM.” Jurnal ASPIKOM 3, no. 6 (2019).

bin Abdullah Alhadi, Muhamad, and Najwaa Chadeeja Alhady. "Islam Nusantara dan Gagasan Membumikan Islam; Respon Atas Perubahan Sosial dan Kebhinnekaan." SALAM: Jurnal Sosial dan Budaya Syar-i 7.1 (2020): 117-130.

Evi Fitra Ulifia. “Agama Sebagai Kontrol Sosial: Studi PemikiranEmile Durkheim.” Al-Tadabbur 9, no. 2 (Desember 2023). https://doi.org/10.46339/altadabbur.v9i2.1172.

Gilza Azzahra Lukman, Anisa Putri Alifah, Almira Divarianti, and Suhado Humaedi. “KASUS NARKOBA DI INDONESIA DAN UPAYA PENCEGAHANNYA DI KALANGAN REMAJA.” JPPM 2 (dESEMBER 2021): 13.

Gunawan, Imam. METODE PENELITIAN KUALITATIF : Teori Dan Praktif. Pertama. Jakarta: PT. Bumi Aksara, 2023.

Hanafi, Lukmanul Hakim, and Raja Raziff Raja Shaharuddin. “Hiburan : Muzik , Nyanyian , Nasyid Menurut Perspektif Fiqh dan Fatwa.” مجلة إدارة و بحوث الفتاوى 3 (2013): 83–108. https://doi.org/10.12816/0008151.

Imam al-Hafizh Abi Abdillah (Imam Ibnu Majah). Sunan Ibnu Majah Jilid 2. Depok: Gema Insani, 2023.

Ina Nurseha. “Khamr dan Sanksi Sosial di Masyarakat dalam Tinjauan Hadis: Studi Takhrij dan Syarah Hadis.” Gunung Djati Conference Series 16 (2022): 11.

Iskandar, Riki, and Danang Firstya Adji. “Menutup Aurat Dalam Pandangan Ulama Kontemporer.” Madania: Jurnal Ilmu-Ilmu Keislaman 12, no. 1 (June 30, 2022): 28. https://doi.org/10.24014/jiik.v12i1.19479.

Ivana Grace Sofia Radja and Leo Riski Sunjaya. “Representasi Budaya Jember dalam Jember Fashion Carnival: Pendekatan Teori Representasi Stuart Hall.” WISSEN : Jurnal Ilmu Sosial dan Humaniora 2, no. 3 (June 11, 2024): 13–20. https://doi.org/10.62383/wissen.v2i3.160.

Jalaluddin as-Suyuti, Jalaluddin al-Mahalli. Tafsir Jalalain. 131st ed. Surabaya: Pustaka eLBA, 2015.

Karamullah, Irham, and Siti Aisyah Kara. “Interaksi Pria dan Wanita dalam Organisasi Lembaga Dakwah Kampus Al-Jami’ Perspektif Empat Mazhab.” Shautuna: Jurnal Ilmiah Mahasiswa Perbandingan Mazhab dan Hukum, January 31, 2021. https://doi.org/10.24252/shautuna.v2i1.16287.

Kusumawati, Apriliani, and Nur Rochaeti. “MEMUTUS MATA RANTAI PRAKTIK PROSTITUSI DI INDONESIA MELALUI KRIMINALISASI PENGGUNA JASA PROSTITUSI.” Jurnal Pembangunan Hukum Indonesia 1, no. 3 (September 24, 2019): 366–78. https://doi.org/10.14710/jphi.v1i3.366-378.

M Tegar Rafif Damanik, Mhd Rafi Ma’rif Tarigan, Ayesha Qothrunnada, Dea Sukana, and Nur Atika Shofia Siahaan. “Pergaulan Bebas Generasi Muda Dalam Perspektif Al-Qur’an.” AL-MUHAJIRIN 1 (2024).

Mohammad Adriyanto. S. “5 Fakta ‘Dugem Halal’ Bikin Geger Warganet, Nomor 4 Mengejutkan.” Okezone news. okezone news (blog), September 29, 2021.

Nurdianik, Yulia, Siti Gomo Attas, and Miftahul Kahairah Anwar. “HIJAB: ANTARA TREN DAN SYARIAT DI ERA KONTEMPORER” 1, no. 1 (2022).

Nurfadhilah, Nurfadhilah, and Junierissa Marpaung. “FENOMENA DUGEM DI KOTA BATAM.” KOPASTA: Jurnal Program Studi Bimbingan Konseling 4, no. 2 (October 16, 2018). https://doi.org/10.33373/kop.v4i2.1437.

Panjaitan, Juliyanti, and I Made Bayu Ariwangsa. “Respon Masyarakat Lokal Terhadap Aktivitas Hiburan Malam Di Legian, Kuta.” JURNAL DESTINASI PARIWISATA 6, no. 1 (July 1, 2018): 199. https://doi.org/10.24843/JDEPAR.2018.v06.i01.p30.

Pikasani Archimada, Sainrama. “Penegakan Hukum Terhadap Penyalahgunaan Narkotika Oleh Anak Di Kabupaten Sleman.” Jurnal Lex Renaissance 6, no. 3 (July 1, 2021). https://doi.org/10.20885/JLR.vol6.iss3.art5.

Rahmayanti, Siska. “HALAL DALAM ARUS GAYA HIDUP MASA KINI: ANTARA TREN KEKINIAN DAN NILAI ISLAMI.” Equality: Journal of Islamic Law (EJIL) 2, no. 2 (December 8, 2024): 51–60. https://doi.org/10.15575/ejil.v2i2.542.

Reza Gunadha. “Viral Video Cewek-cewek Asyik Dugem Halal, Tuai Perdebatan Panas.” Suara.com. suara.com (blog), September 27, 2021.

Rohim, Ade Nur, and Prima Dwi Priyatno. “POLA KONSUMSI DALAM IMPLEMENTASI GAYA HIDUP HALAL CONSUMPTION PATTERNS IN THE IMPLEMENTATION OF HALAL LIFESTYLE.” Maro; Jurnal Ekonomi Syariah dan Binsin 4, no. 2 (2021).

Rohmaniyah, Naila, Ris’an Rusli, Amilda Sani, and Agus Sholikhin. “Jilbab: Ajaran Agama, Budaya dan Peradaban.” Cakrawala: Jurnal Studi Islam 18, no. 1 (June 28, 2023): 49–61. https://doi.org/10.31603/cakrawala.8513.

Siregar, Khoiruddin Manahan. “PARADOKS PENGATURAN HUKUM PROSTITUSI DI INDONESIA.” Jurnal Al-Maqasid 5, no. 1 (2019).

Sofiyah, Ahla, and Ashif Az Zafi. “HIJAB BAGI WANITA MUSLIMAH DI ERA MODERN,” n.d.

Suganda, Delfi, and Nawira Dahlan. “IKHTILATH DALAM DUNIA HIBURAN.” LEGITIMASI: Jurnal Hukum Pidana dan Politik Hukum 7, no. 2 (December 4, 2018): 211. https://doi.org/10.22373/legitimasi.v7i2.3972.

Sunarmi, Sri, Franklin Dumais, and Tisa Mokoginta. “ANALISIS PERAN MUSIK DALAM DAKWAH PADA MAJELIS NUURUL KHAIRAT DI KOTAMOBAGU” 04, no. 10 (2024).

Syafira Azzahra. “Budaya Pop dan Transformasi Identitas Muslim: Pendekatan Kualitatif.” RISOMA : Jurnal Riset Sosial Humaniora dan Pendidikan 2, no. 6 (October 29, 2024): 186–203. https://doi.org/10.62383/risoma.v2i6.409.

Taulidia, Tharifatut. “KONSEP IKHTILATH DALAM PERSPEKTIF AL-QUR’AN,” 2022.

Wijaya, I Putu Artha. “FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI TINGGINYA KONSUMSI ALKOHOL PADA REMAJA PUTRA DI DESA KERAMAS KECAMATAN BLAHBATUH KABUPATEN GIANYAR.” Jurnal Dunia Kesehatan 5, no. 2 (2019).

Yovita Elvira Sugiharto and Menik Tetha Agustina. “Gaya Hidup Clubbers pada Usia Emerging Adulthood.” Observasi : Jurnal Publikasi Ilmu Psikologi 2, no. 1 (February 1, 2024): 151–66. https://doi.org/10.61132/observasi.v2i1.200.

Zarary, Rara. “Hukum Percampuran Laki-Laki & Perempuan dalam Satu Majelis.” Tebuireng Online (blog), November 14, 2019. https://tebuireng.online/hukum-percampuran-laki-laki-perempuan-dalam-satu-majelis/.

Unduhan

Diterbitkan

2025-10-13

Cara Mengutip

Hartono, T. ., Harahap, H., Apriyani Jemmi, A. ., Ananda Tasya, S. ., & Pratama, M. A. . (2025). Dugem Halal: Fenomena dan Reaksi Netizen Pada Akun @alfiyatunnuroh. Ad-DA’WAH, 23(2), 1–18. https://doi.org/10.59109/addawah.v23i2.131